دست نیافتن به اهداف و پیامدهای مورد انتظار در توسعۀ اجتماعی، موضوع قانون خواهی و قانون گریزی را تبدیل به یک مسئلۀ پیچیدۀ اجتماعی متأثر از ابعاد حقوقی و تاریخی نموده است. در این مقاله، تنش میان امر دینی و حقوق بین الملل با توجه به اعمال حاکمیت دینی از مسیر نهاد نظارتی شورای نگهبان و با استفاده از نظریه های دین و حقوق وبر تبیین گردید تا مشخص شود که تا چه اندازه نظام سیاسی این تنش را با ابزار حق تحفظ و نظارت شرعی تبدیل به توافق نموده است. یافته ها نشان می دهد که تعارضی جدی میان حاکمیت شرع و قوانین مدرن در حقوق بین الملل وجود دارد، از یک سو، موضوع اولویت حکم حکومتی بر حکم شرعی یک دستاویزی برای اعمال مصلحت اندیشانۀ قوانین داخلی و بین المللی بوده است و از سوی دیگر تعداد معاهدات بین المللی که با وجود مغایرت های شرعی و بنا بر ضروریات روز به تصویب رسیده اند کم نیستند؛ در نتیجه، نمی توان کارکرد نظارت شرعی شورای نگهبان را به عنوان یک نهاد مشروعیت بخش به قوانین، کارآمد دید، زیرا این نهاد با دخالت ملاحظات مذهبی بر قوانین به جای بهره بردن از خرد جمعی باعث سیاسی شدن حقوق اجتماعی و فرهنگی شده است.

چنانچه حجاب یک نوع رفتار قلمداد گردد، این رفتار همانند سایر رفتارهای دیگر تحت تاثیر قواعد خاصی است. بر اساس تئوری های جامعه شناختی و روان شناختی، انجام یک رفتار، تحت تاثیر عوامل متفاوتی است. یکی از عوامل مهم و اثر گذار بر انجام و نحوه رفتار، اطلاعات و آگاهی های فرد از رفتار می باشد. به عبارت دیگر، سطح شناختی فرد، اقدام و نوع رفتار وی را مشخص می سازد. اطلاعات و آگاهی های فرد، نسبت به اشیا، پدیده ها و مفاهیم، طی فرآیند جامعه پذیری وی ایجاد می شود. در این نوشتار، جامعه پذیری از دیدگاه تئوری های کارکردگرایی، تقابل و کنش متقابل نمادین بررسی شده است و خانواده، مدرسه، گروه همسالان و نهادهای اجتماعی و ارتباطی به عنوان عوامل موثر بر جامعه پذیری حجاب معرفی می شوند که ناهماهنگی و بدکارکردی این عوامل می تواند منجر به آسیب پذیری فرآیند جامعه پذیری حجاب گردد.

در این مقاله براساس تحلیل مسیر عوامل موثر بر جامعه پذیری رسانه ای جوانان، برمبنای مدل های پنج گانه ی نظریه ی ویلبور شرام، مسیر فرضیه های پژوهش مدنظر قرار می گیرد. بنابراین با مراجعه به مخاطبان پیام های رسانه ای در بین جوانان، از 227790 نفر جمعیت آماری 18 سال به بالای شهر زنجان، 368 نفر بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سهمیه ای، به طور تصادفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق طبق ضریب هم بستگی پیرسون (r) نشان می دهد که طی فرآیند جامعه پذیری رسانه ای، مخاطبان پسر (نسبت به مخاطبان دختر) هم از انگیزش بالایی در پیروی از آگهی های تبلیغاتی برخوردارند، و هم این که گرایش بالایی به آگهی های تبلیغاتی دارند. در عین حال میان مخاطبان پسر و دختر از نظر جامعه پذیری رسانه ای، و نیز اقناع رسانه ای آگهی های تبلیغاتی، ارزش اقتصادی آگهی های تبلیغاتی، گزینش آگهی های مهم تبلیغاتی، تفاوت معناداری وجود ندارند. در صورتی که بر اساس تحلیل رگرسیون چندگانه (R) و تحلیل مسیر عوامل موثر بر جامعه پذیری رسانه ای مخاطبان جهت نیکویی برازش مدل نظری، برحسب ارزش بتا (b) در مجموع 64 درصد تغییرات جامعه پذیری رسانه ای مخاطبان (0.64=R2)، به افزایش اقناع رسانه ای آگهی های تبلیغاتی (0.54+)، افزایش انگیزش پیروی از آگهی های تبلیغاتی (0.26+)، کاهش ارزش اقتصادی آگهی های تبلیغاتی (0.17-)، افزایش گزینش آگهی های مهم تبلیغاتی (0.17+) و افزایش گرایش به آگهی های تبلیغاتی (0.10+)، درمیان مخاطبان دختر خانواده های شهر زنجان (0.16-) ساکن درمسکن غیرشخصی (0.12-) با حجم بالای بعد خانوار (0.12+)، بستگی دارد.

جامعه پذیری جنسیتی فرایند باز تولید نابرابری های جنسیتی است. گذار جوامع از وضعیت سنتی به مدرن و ضرورت تغییر ساختارها و ارزش های کهن و بازتعریف هویت انسانی زنان و مردان، نیازمند بررسی های جامعه شناسان و صاحب نظران علوم اجتماعی است. هدف این پژوهش بررسی تحول الگوی جامعه پذیری جنسیتی در یک جامعه روستایی است که با روش کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه گروهی متمرکز و مشاهده مشارکتی انجام شده است. در این پژوهش نحوه یادگیری نمادها، هنجارها و نقش های جنسیتی در زندگی اجتماعی، دگرگونی ساختاری در خانواده، و همچنین تحول جامعه پذیری جنسیتی بین زنان و مدران و میان سه نسل بررسی شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش حالی از تحولی وسیع و نامتوازن در فرایند جامعه پذیری جنسیتی نسل جدید است. تفاوت سطح توقعات و انتظارات زنان جوان با واقعیات موجود، تنش ها و تضادهای گوناگونی بین نیروهای اجتماعی ایجاد کرده است.